Triger Kayışı Nedir? Koparsa Ne Olur?
Araç motorlarının çalışması için gereken pek çok farklı aksam bulunur. Bunların en önemlilerinden birisi ise triger kayışıdır. Triger kayışı, motorun çeşitli parçalarının uyum içinde hareket etmesini sağlayarak motorun düzgün çalışmasını mümkün kılar. Eğer bu kayış işlevini kaybederse motor ciddi şekilde zarar görebilir ve aracın çalışması tehlikeye girebilir. Peki, triger kayışı tam olarak ne işe yarar ve kopması durumunda neler olur?
Gelin, bu önemli parçayı birlikte inceleyelim.
Triger Kayışı Nedir?
Zamanlama kayışı olarak da bilinen triger kayışı, motorun kalbinde adeta bir senkronizasyon unsuru görevi görür. Krank mili ile eksantrik mili arasında uyum sağlayarak pistonların ve valflerin doğru zamanlamayla hareket etmesini sağlar. Genellikle dayanıklı kauçuk ve takviye edilmiş liflerden üretilir, bu sayede yüksek ısı ve basınca dayanabilir. Motorun mekanik uyumunu sağlayan bu kayış işlevini kaybettiğinde motor ciddi hasar görür, bazen tüm motorun değiştirilmesi gerekebilir.
Triger Kayışı Ne İşe Yarar?
Triger kayışı, motorun verimli ve güvenli çalışmasını sağlayan bir senkronizasyon aracıdır. Triger kayışının tam olarak ne işe yaradığını açıklayabilmek adına başlıca görevlerini ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Pistonlar ve valfler tam zamanında hareket eder, böylece motorun performansı optimum seviyede olur.
Kayış olmadan pistonlar valflere çarpabilir, bu da pahalı motor hasarlarına yol açar. Kayış sayesinde motorun hasarı önlenir.
Doğru zamanlamayla çalışan motor daha az enerji harcar. Bu durumda da yakıt tasarrufu yapılır.
Triger kayışı motorun çalışma titreşimini azaltır, bu sayede kontrollü ve daha sessiz bir deneyim sunar.
Şimdi de triger kayışının çalışma prensibini inceleyelim.
Triger Kayışı Nasıl Çalışır?
Motor çalışmaya başladığında piston aşağı inerken emme valfi açılır ve silindire hava ile yakıt karışımı çekilir. Krank mili dönmeye başlar ve triger kayışı bu hareketi eksantrik miline aktarır. Eksantrik mili, valfleri açıp kapatarak pistonların hareketiyle senkronize olarak hareket eder. Piston yukarı hareket ederken her iki valf kapalı kalır ve silindirdeki karışım sıkışır, bu sayede motor verimli ve güvenli bir şekilde çalışır.
Kayışın üzerindeki dişler, kayışın kaymasını önler ve krank ile eksantrik mili arasındaki zamanlamayı tam olarak korur. Triger kayışı çalıştığı sürece motor, yüksek
verimlilikle ve sessiz bir şekilde çalışır.
Triger Kayışı Arızası Belirtileri
Triger kayışı motorun senkronizasyonunu sağladığı için arızası motor üzerinde hemen etkisini gösterir. Dikkat edilmesi gereken başlıca belirtiler ise şöyle:
Triger kayışı gevşemiş veya kopmuşsa marş basmasına rağmen motor çalışırken zorlanabilir ya da hiç çalışmayabilir.
Motor çalışırken anormal sesler duyulması kayışta bir sorun olduğuna işaret edebilir.
Motor yeterince güç üretmiyorsa pistona ve valflere doğru zamanlamayla enerji iletilemiyor olabilir. Yani motorun performansındaki düşüklük triger kayışından kaynaklanabilir.
Araç rölantideyken tekleme yapıyor veya motor düzensiz çalışıyorsa kayışın zamanlaması bozulmuş olabilir.
Bazı araçlarda motor arıza lambası veya “check engine” uyarı ışığı yanabilir, bu durum kayışla ilgili bir sorunun habercisi olabilir.
Bu belirtilerden biri veya birkaçı görüldüğünde motorun zarar görmemesi için aracın en kısa sürede bir servise götürülmesi gerekir.
Triger Kayışı Ne Zaman Değiştirilmelidir?
Triger kayışı, motorun en hassas parçalarından biri olduğu için belirli periyotlarla değiştirilmesi gerekir. Bu değişim üretici firmalar tarafından tavsiye edilen zaman dilimlerine göre değişkenlik gösterir. Üretici firmalar ise genel olarak 60.000 - 120.000 kilometre aralığında veya 4-5 yılda bir triger kayışının değiştirilmesini tavsiye eder. Tabii bu durum iklim, kullanım ve bakım koşullarına göre değişebilir.
Şehir içinde çok fazla dur-kalk yaparak kullanılan bir araçsa triger kayışı daha hızlı yıpranır.
İklim şartları çok sert ise yani yazlar çok sıcak, kışlar ise çok soğuk geçiyorsa kayış bu sıcaklık değişiminden etkilenir ve ömrü kısalır.
Bakımı düzenli olarak yaptırılmayan triger kayışı sorun çıkarır.
Yüksek maliyetlerden kaçınmak için düzenli bakım yaptırmak önemlidir.
Triger Kayışı Arızası Ne Olur ve Ne Yapılmalı?
Triger kayışı arızalandığında motorun senkronizasyonu bozulduğu için pistonlarla valflerin uyumsuz hareket etmesine neden olur. Eğer kayış tamamen koparsa pistonlar valflere çarpar ve motor ciddi, hatta geri dönüşü olmayan hasarlar alabilir. Komple motor değişimine gidecek kadar büyük maliyetlere yol açabilir.
Eğer triger kayışı kopması ya da arızası yaşarsanız aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Saydığımız triger kayışı arızalarından biriyle karşılaşırsanız aracı çalıştırmayın.
Bir çekici çağırıp aracı servise götürün.
Kayış değişimi sırasında motorun diğer parçalarının da mutlaka kontrol edilmesini isteyin.
Triger kayışında bir problem olduğunu fark ettiğiniz an servisten yardım alın. Sorunla karşılaşmamak adına düzenli olarak bakım yaptırmayı unutmayın.
Triger Kayışının Kopması Durumunda Oluşabilecek Sorunlar
Triger kayışı araçlar için küçük bir parça olarak görünse de kopması ve zarar görmesi halinde motora çok büyük zararlar verebilir. Oluşabilecek sorunlar ise şunlardır:
Pistonlar hızla yukarı çıkarken valflere çarpabilir. Bu durumda pistonda hasara yol açabilir.
Silindir kapağında çatlama ve kırılma gibi deformasyonlar olabilir.
Motor bloğu zarar görebilir, bu da motorun tamamen değişmesine sebep olabilir.
Küçük bir kayışın kopması, komple motor revizyonu veya değişimi gerektirecek büyük masraflar çıkarabilir.
Düzenli bakım yaptırarak, herhangi bir arıza ile karşılaştığınızda ise uygun müdahale ile triger kayışı arızası problemini çözebilirsiniz.
Triger kayışının sağlığı konforlu sürüş deneyimi için oldukça önemli. Bunun yanı sıra aracın yol sürüş deneyimini etkileyen daha pek çok parça mevcut. Aracınızı daha yakından tanımak, temel terimlere daha fazla hakim olmak isterseniz “Otomobil 101: Alt Takım Parçaları ve Görevleri” rehberimiz ile okumaya devam edebilirsiniz.
Türkiye’nin pek çok şehrinde istediğiniz özelliklerde araç ve ihtiyacınıza uygun araç kiralama kampanyaları ile seyahat etmek için Garenta’nın geniş araç filosu içinden araç kiralama seçeneğini değerlendirebilirsiniz.
BENZER YAZILAR
EN ÇOK OKUNANLAR
Yola Çıkacakların Dikkatine: Otoban ve Otoyol Hız Sınırları [2025]
HGS Borç Sorgulama Nasıl Yapılır?
Yola Çıkacakların Dikkatine: Otoban ve Otoyol Hız Sınırları [2023]
Uzun Yolda İddialı: 2024’ün En İyi SUV Modelleri
Otomobil 101: Alt Takım Parçaları ve Görevleri
